Ajurweda
AJURWEDA – DROGA DO ZDROWIA
Ajurweda (sanskr. ayurveda, adżurweda) – droga do zdrowia
Ajurweda to wedyjska, licząca ponad 5000 lat sztuka naturalnego uzdrawiania. W dosłownym tłumaczeniu oznacza wiedzę o życiu (veda – wiedza, ayur – życie). Jest najstarszym na świecie zintegrowanym systemem medycznym służącym zachowaniu dobrego zdrowia i długiego życia. Jej rozkwit przypada na okres od VII wieku p.n.e. do 1000 roku n.e.
Warto przypomnieć, że uznawany za „ojca medycyny” Hipokrates czerpał wiedzę właśnie z doświadczeń ajurwedy. Jej silny wpływ zaznaczył się nie tylko w Grecji, ale również w starożytnym Egipcie. Ajurwedyczne kanony posłużyły także do stworzenia innego wielkiego systemu leczenia – Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Można więc śmiało określić ją mianem „matki medycyny”. Przekazywana przez wieki w ustnych przekazach, przetrwała do dziś. We współczesnych Indiach według jej zasad leczy się nadal około 80% ludności. Świadczy to o jej wysokiej, nieprzemijającej wartości.
Ajurweda jest systemem holistycznego uzdrawiania, ponieważ w leczeniu pacjenta rozpatruje nie tylko takie zaburzenia funkcji ciała, jak np. przemiana materii, trawienie i wydalanie, ale bierze również pod uwagę stan jego emocji, umysłu i ducha. Według jej zasad człowiek jest zdrowy tylko wtedy, kiedy wszystkie jego składowe elementy pozostają w równowadze.
System zdrowotny ajurwedy jest wciąż aktualny. Dla lepszego rozumienia jej kanonów powstała nawet współczesna wersja podręcznika, dostosowana pojęciowo do dzisiejszej wiedzy oraz do języka współczesnej wiedzy medycznej.
Nauka ajurwedy opiera się na zasadzie, iż zarówno wszystkie organizmy, jak i substancje nieorganiczne utworzone są z pięciu podstawowych czynników: Przestrzeni, Powietrza, Ognia, Wody i Ziemi, które z kolei zasilane są trzema rodzajami energii: Vata, Pitta i Kapha, przy czym Vatajest najsilniej związana z Przestrzenią i Powietrzem, Pitta z Ogniem i Wodą, a Kapha z Wodą i Ziemią.
Przestrzeń to inaczej brak oporu do poruszania się. Pomiędzy komórkami rozpościera się właśnie przestrzeń, dzięki której komunikują się one ze sobą, a jednocześnie zachowują integralność.
Zasadą elementu Powietrza, nazywanego praną jest przepływ informacji pomiędzy komórkami. Prana to aktywna siła życiowa niezbędna do komunikowania się komórek na wszystkich płaszczyznach: ciała, umysłu i ducha. Prana zawiaduje również pracą serca, oddychaniem, perystaltyką jelit, czyli tym wszystkim, co nie zależy od naszej woli.
Ogień to gorące procesy metaboliczne kierujące przemianą pożywienia w energię. To Ogień zawiaduje procesami trawienia, wchłaniania, przyswajania pokarmu, reguluje ciepłotę ciała, steruje wydzielaniem (kwas żołądkowy, enzymy trawienne), jest też niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania narządów zmysłów: oczu, uszu, języka i nosa.
Woda to z kolei podstawowe środowisko wszystkich przemian, zarówno w pojedynczej komórce, jak i w całym ustroju. Woda bierze udział w procesach asymilacyjnych oraz w utrzymaniu równowagi elektrolitowej.
Ostatnim czynnikiem sprawczym jest Ziemia. To z niej powstały wszystkie żyjące istoty. Ziemia to wszystkie minerały świata przyrody, a w przypadku człowieka – to trwałe, zbite tkanki jak kości, paznokcie, włosy, zęby czy skóra.
Energie Vata, Pitta i Kapha (tzw. dosze) są obecne w każdym organizmie, zarówno w pojedynczej komórce, jak i w cechach psychicznych. W stosunku do siebie pozostają w stanie dynamicznej równowagi. Każdy organizm stanowi unikalną, niepowtarzalną kombinację wszystkich trzech dosz.
Ajurweda zakłada, że sobie właściwą konstytucję psychofizyczną (prakriti) otrzymujemy już w momencie zapłodnienia. Jest ona kombinacją trzech dosz otrzymanych po rodzicach.
DOSZA VATA – ENERGIA RUCHU
Dosza Vata jest energią wprawiającą w ruch płyny ustrojowe oraz substancje odżywcze w nich zawarte, po to, by mogły swobodnie dotrzeć do odpowiednich komórek i umożliwić im normalne funkcjonowanie, zaś organizmowi – życie. Kieruje też ruchem we wnętrznościach. Symbolizuje więc ruch i przepływ.
Vata jest odpowiedzialna za utrzymanie homeostazy oraz za reakcje adaptacyjne całego organizmu, jest więc podstawową i niezbędną doszą.
Vata kontroluje dwie pozostałe: Pitta i Kapha, z którymi – pomimo swej dominacji – powinna pozostawać w stanie równowagi. Do jej zadań należy:
- zawiadywanie oddychaniem i skurczami serca
- kierowanie ruchem mięśni, tkanek, cytoplazmy w komórkach
- oddziaływanie na ruch gałek ocznych i mruganie
- kontrolowanie wzrostu
- regulowanie aktywności psychicznej i działania organów zmysłowych
- podnoszenie jasności myślenia, a także kreatywności
W stanie równowagi Vata pobudza twórczość oraz zwiększa elastyczność osoby pod względem fizycznym i psychicznym, natomiast w stanie zaburzonej równowagi wywołuje lęki.
Główną lokalizacją doszy Vata w organizmie jest jelito grube oraz obszar miednicy mniejszej. W tym rejonie manifestuje się jej największa aktywność, tam też będą pojawiać się określone schorzenia związane z zaburzeniami tej doszy.
LOKALIZACJA I ODDZIAŁYWANIE DOSZY VATA:
- jelito grube – okrężnica i pęcherz moczowy – usuwanie produktów odpadowych
- organy oddechowe – ruch powietrza, wymiana gazowa
- serce – rytm serca i ruch krwi
- gruczoły trawienne – wydzielanie enzymów trawiennych
- przewód pokarmowy – perystaltyka jelit, czyli ruch treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego
- narządy płciowe – menstruacja, ejakulacja, poród
- nogi i stopy, kości – poruszanie się
- układ nerwowy – procesy mózgowe, impulsy nerwowe, aktywność mózgu, nerwów, oczu, uszu, zmysłu dotyku
- umysł – jasność, przyswajanie, przetwarzanie informacji, pamięć i przekazywanie myśli na zewnątrz
- mowa – proces komunikacji werbalnej
PODDOSZA VATA
To ruch do dołu (apana vata), czyli wydalanie stolca, moczu, krwi menstruacyjnej, spermy, a także proces porodowy.
Zakłócenia pracy tej poddoszy będą się przejawiać w zaburzeniach miesiączkowania (zatrzymanie krwawienia, bolesność) oraz wszelkich innych bólach w dolnej części brzucha, krzyża bądź lędźwi. Na płaszczyźnie duchowej będzie to sztywne trzymanie się negatywnych myśli i uczuć.
GŁÓWNE CECHY TYPU VATA:
- delikatna budowa ciała, niska waga
- nieregularne odczuwanie głodu, szybki metabolizm, szybkie, ale niepełne trawienie
- skłonność do zaparć
- skłonność do suchej, szorstkiej, łatwo pękającej skóry
- niechęć do zimnej i wietrznej pogody, zimne kończyny
- duża wrażliwość na bodźce zewnętrzne: hałas, dotyk, zapachy, światło, barwy
- skłonność do lekkiego i przerywanego snu
- zmienność nastrojów
- pośpiech, zaniedbywanie swoich potrzeb
- szybkie podejście do rzeczy, duże zaangażowanie w wykonywaną pracę, preferowanie pracy grupowej nad indywidualną, niechęć do pracy samodzielnej
- szybkie rozumienie i dobra pamięć krótkotrwała
OBJAWY RÓWNOWAGI VATA:
- witalność
- odporność
- proporcjonalna budowa ciała
- zdrowy sen
- dobra praca jelit i układu moczowego
- pogoda ducha
- jasny, kreatywny umysł
- żywy intelekt
CHOROBY WYNIKAJĄCE Z ZABURZENIA DOSZY VATA:
- utrata wagi
- osłabienie
- przewlekłe zaparcia, biegunki, naprzemienne biegunki i zaparcia, zapalenie uchyłków, wyrostka robaczkowego, zespół jelita drażliwego, polipowatość jelita grubego i odbytu, żylaki odbytu
- nietrzymanie moczu, stolca
- czkawka, wymioty, niestrawność na tle nerwowym, słabe lub niepełne trawienie i wchłanianie, wzdęcia, gazy, zastoje w jelitach (choroby typu Vata zaczynają się zazwyczaj w okrężnicy od nagromadzenia toksyn)
- zaburzenia wydalania: kału, moczu, potu, krwi menstruacyjnej, gazów i związane z porodem, seksualne zaburzenia czynnościowe, rozrodcze i menstruacyjne
- porażenia, sztywność, bóle szyi, karku, pleców, barków
- artretyzm, zapalenie stawów, zmiany gośćcowe, dna
- wysokie ciśnienie krwi, zastoje naczyniowe i limfatyczne
- arytmia serca, szmery w sercu, powysiłkowa dusznica bolesna
- bóle głowy, zwłaszcza w godzinach od 2:00 do 6:00 rano, powracające po 16:00, gorsze samopoczucie między 14:00 a 18:00
- dzwonienie w uszach
- bóle gardła, osłabienie głosu, zapalenie krtani, migdałków, kaszel
- szorstka, sucha skóra, suche włosy, kruche paznokcie, wysuszone błony śluzowe nosa
- alergie wziewne, gorączka sienna, astma, rozedma płuc, zapalenie płuc
- lęki
- nadpobudliwość nerwowa
- niepokój
- bezsenność
POWODY POWSTAWANIA ZABURZEŃ VATA(PROBLEMÓW TRAWIENNYCH I ZASTOJU W OKRĘŻNICY):
- uboga lub niewłaściwa dieta
- wadliwe wydalanie kału, moczu, potu, wydychanego powietrza
- picie niewielkich ilości płynów
- codzienna konsumpcja kawy powodująca przekrwienie okrężnicy i zaparcia
Objawy: gazy jelitowe, gruby, biały lub żółty nalot na języku i czerwone plamki na koniuszku języka (sektor serca), przekrwienie zatok, trudności z oddychaniem, dreszcze, ogólne zmęczenie.
JAK MOŻNA SAMEMU REGULOWAĆ DOSZĘ VATA:
- zapewnić sobie odpoczynek lub krótką drzemkę w godzinach kryzysowych, tj. między godz. 14:00 a 18:00 po południu
- uważać na godziny kryzysowe między 2:00 w nocy a 6:00 rano, kiedy to najłatwiej o przerwanie snu i wybudzenie się. Zbyt wczesne wstawanie może wiązać się z permanentnym niedostatkiem snu. Ta tendencja mogłaby się ugruntować, co w dłuższej perspektywie byłoby bardzo niekorzystne dla zdrowia
- najpóźniejszą porą kładzenia się spać powinna być godzina 22:00
- rano, około 7:00 trzeba koniecznie zjeść solidne, ciepłe śniadanie. Mało treściwy posiłek lub jego pominięcie może powodować w ciągu dnia trudności z koncentracją, niepokój, podenerwowanie i osłabienie
- unikać potraw zimnych, surowych, suchych, ubogich w tłuszcz, niskokalorycznych
- unikać nieregularnych i niskokalorycznych posiłków, zbyt długich przerw między nimi
- do pracy zawsze zabierać drugie śniadanie
- w południe, ale nie później, wypić filiżankę aromatycznej herbaty i zjeść okazjonalnie słodki deser. Po południu, zwłaszcza typ Vatamusi unikać kawy, która zbyt silnie pobudza centralny układ nerwowy i jeszcze bardziej pobudza metabolizm. Ponadto kawa naturalna zaburza i tak już słabą u Vata zdolność koncentracji, powoduje rozproszenie uwagi, a po godzinie lub dwóch ewidentnie pogarsza samopoczucie – poprzez spadek aktywności i silne uczucie głodu
- obiad spożywać najpóźniej o godz. 18:00, najlepiej lekki
- przed pójściem spać, w razie głodu, można wypić ciepłe mleko albo zjeść sezonowy owoc
- relaksująco i nasennie działa też lekki masaż
- spożywać potrawy przygotowane z produktów dobranych do swego typu konstytucji
DOSZA PITTA – ENERGIA TRAWIENIA, PRZEMIANY MATERII I REGULACJI CIEPLNEJ
Dosza Pitta przeważa w okresie dorosłości.
CECHY DOSZY PITTA:
- średnia budowa ciała, harmonijne proporcje, duża sprawność fizyczna
- odczuwanie silnego głodu i bardzo dobre trawienie
- skłonność do jadania niesłużących zdrowiu produktów
- predyspozycja do wolniejszych stolców
- preferowanie zimnych potraw i schłodzonych napojów
- wyraźna niechęć do upałów, łatwe pocenie się
- skłonność do znamion i piegów
- skłonność do przedwczesnego łysienia i siwienia
- dobra pojętność i pamięć
- chętnie podejmowanie zadań, odwaga
- systematyczność i dobre zorganizowanie, predyspozycje kierownicze
- łatwość wypowiadania się
- skłonność do niecierpliwości, zdenerwowania, złości, agresji, zwłaszcza na głodno lub gdy opóźnia się posiłek
RÓWNOWAGA DOSZY PITTA:
- dobre trawienie
- jasna, czysta skóra
- elastyczne ciało
- prawidłowa temperatura ciała
- zadowolenie
- zrównoważone życie uczuciowe i duchowe
LOKALIZACJA DOSZY PITTA I FUNKCJE:
- jelito cienkie (podstawowe umiejscowienie) absorpcja składników odżywczych
- żołądek, dwunastnica, jelita, trzustka, wątroba, pęcherzyk żółciowy – trawienie pokarmu i funkcje trawienne organów; śluzówki produkujące soki trawienne w dolnej części żołądka, dwunastnicy, w jelicie cienkim i pęcherzyku żółciowym (poddosza)
- serce, krew i limfa – transport wchłoniętych substancji odżywczych do tkanek i komórek
- organy, tkanki i komórki – procesy metaboliczne oraz przyswajanie pokarmu
- serce, pory skóry – pocenie się, gospodarka cieplna, utrzymywanie stałej temperatury ciała
- skóra – usuwanie toksyn oraz pocenie się
- układ rozrodczy i oddechowy – funkcjonowanie układów, odczuwanie zapachów
- grasica i śledziona – funkcjonowanie układu odpornościowego, tworzenie się białych ciałek krwi
- oczy i uszy – widzenie i słyszenie
Osoby w typie Pitta mają z reguły dolegliwości trawienne skupiające się w okolicy splotu słonecznego, przeważnie z racji złych pór posiłków oraz ilości spożywanego pokarmu (za rzadko i za dużo na raz). W czasie jedzenia mają skłonność do uzewnętrzniania swoich frustracji, jakich doświadczyli w ciągu dnia. Reagują bardzo emocjonalnie. Podczas posiłku mogą być drażliwi lub kłótliwi, chętnie też wdają się przy jedzeniu w żarliwe dyskusje.
SCHORZENIA I DOLEGLIWOŚCI TYPU PITTA:
- dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, bóle, głównie żołądka, zaburzenia trawienia i czynności wątroby z objawami ucisku lub mrowienia w okolicy splotu słonecznego, kamica żółciowa, pieczenie w żołądku, w dwunastnicy lub w ustach, wzdęcia zlokalizowane w nadbrzuszu (ok. 2 godz. od spożycia pokarmu), zakłócenia wydzielania enzymów pokarmowych
- nadkwaśność, zgaga, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- choroby zapalne, w tym zatok, częste infekcje
- alergiczne swędzenie skóry, pokrzywka lub wysypka, trądzik młodzieńczy, dermatitis (zapalenie skóry), łuszczyca, pieczenie skóry
- pękanie naczyń włosowatych, żylaki, hemoroidy
- zapalenie żył, naczyń, tkanki łącznej
- osłabienie wzroku, zapalenia spojówek, jęczmień
- nadmierna potliwość
- problemy ze snem
- drażliwość
JAK MOŻNA REGULOWAĆ DOSZĘ PITTA WE WŁASNYM ZAKRESIE:
- kontrolować ilość i jakość zjadanego pożywienia. Ludzi o typie Pittanie przywiązują wagi do tego, co zjadają; lubią wszystkie produkty, zwłaszcza pikantne, słone i kwaśne, często spożywają je w nadmiernych ilościach, co może znacznie obciążać układ pokarmowy
- planować regularne pory spożywania posiłków. Nieregularne jedzenie zaostrza apetyt. Wtedy, aby zaspokoić głód, przeważnie zjada się to, co akurat znajduje się pod ręką. Długo niezaspokajane uczucie głodu może powodować rozdrażnienie, które zostanie wyładowane na domownikach lub współpracownikach. Powiedzenie: „Polak jak głodny, to zły” dotyczy zapewne głównie osób typu Pitta
- spożywać żywność preferowaną dla swojego typu konstytucji
- podczas posiłków należy zapewnić przyjemną atmosferę: ustronne miejsce, spokojną muzykę i estetycznie podane dania
- unikać pośpiechu przed posiłkiem i w jego trakcie
- unikać pracy do późnych godzin nocnych
- w okresie najniższego rytmu serca i potencjalnie największego napięcia, poirytowania, podenerwowania, najniższej kreatywności i najgorszej wydajności pracy u osób o typie Pitta (godziny 10:00-14:00) należałoby spożyć główny posiłek, najlepiej w cichym, spokojnym miejscu, pójść na lekki trening na siłownię lub na zajęcia gimnastyczne oraz zadbać o dostarczenie organizmowi dużej porcji płynów. Te zabiegi poprawią znacznie aktywność w godzinach popołudniowo-wieczornych
- około godz. 16:00 trzeba zrobić kolejną przerwę w pracy
- uważać na porę wieczorno-nocną między godz. 22:00 a 2:00 w nocy, kiedy osoby o tej konstytucji odczuwają największą chęć do pracy. Nie można jednak przeciągać pory wieczornej aktywności do późna, ani też wykonywać w tym czasie forsownych ćwiczeń lub prac fizycznych podnoszących adrenalinę, bo to utrudnia lub wręcz -uniemożliwia zaśnięcie oraz spokojny sen
- najtrudniejszymi porami roku dla Pitta jest okres między czerwcem a październikiem, zwłaszcza upalne lato. Dlatego w najgorętszym miesiącu najlepiej zaplanować sobie urlop
DOSZA KAPHA – STRUKTURY ORGANIZMU I GOSPODARKA PŁYNAMI
Kapha odpowiedzialna jest za wszystkie struktury organizmu (kości, mięśnie, ścięgna), zawiaduje też gospodarką płynami: nawilża, oliwi oraz zapewnia łączność między komórkami.
Symbolizuje związki i stabilność struktur ciała. Wzmacniając naturalną odporność, jest odpowiedzialna za biologiczną siłę organizmu.
Kapha dominuje w okresie dzieciństwa – okres szybkiego wzrostu oraz w okresie dojrzewania (14-20 lat). W tych przedziałach czasowych występuje skłonność do przeziębień i przekrwienia.
Osoby w typie Kapha są pełne miłości, wyrozumiałości, mogą być ludźmi nieprzejmującymi się zbytnio obowiązkami, żyjącymi na luzie, ale również mogą być egocentryczni, uparci, niedbali, zachłanni – co jednak wiąże się już z brakiem równowagi.
Dzieci w typie Kapha mają znakomitą pamięć.
CECHY TYPU KAPHA:
- stabilna i ciężka budowa ciała
- powolne ruchy, wolne tętno, ok. 60-70 uderzeń/min.
- niewielkie poczucie głodu i powolne trawienie
- skłonność do przetłuszczania się skóry
- mocne i raczej ciemne włosy
- duża siła i wytrzymałość
- metodyczne i powolne podejście do rzeczy
- zrównoważona psychika, opanowanie, konsekwencja
- powolne rozumienie, ale dobra pamięć długotrwała
- głęboki, mocny i długi sen
LOKALIZACJA DOSZY KAPHA (WYDZIELINY, SOKI, PŁYNY, WYDALINY):
- żołądek – główna lokalizacja – wydzielnicza i ochronna wyściółka, soki trawienne zawierające enzymy
- usta, język, gruczoły ślinowe, przełyk – wyściółki i wydzieliny
- zatoki, oczy, gruczoły łzowe, wyściółki i płyny
- klatka piersiowa – ochronne wydzieliny w płucach, pęcherzyki płucne, oskrzela, serce i osierdzie (przy zaburzeniach Kaphapodczas masażu obserwuje się nadmierne wydzielanie śluzu w oskrzelach)
- krew, limfa i płyny tkankowe
- głowa – wyściółki mózgu i płyny, płyn mózgowo-rdzeniowy
- skóra – wydzieliny natłuszczające
- stawy – wydzielanie „oliwiących” substancji
- układ moczo-płciowy – śluz i ochronne wydzieliny ochronne
- gruczoły dokrewne i wydzielnicze – hormony, enzymy
- produkty odpadowe – wydalanie i wydzielanie
Ilość oraz konsystencja płynów w organizmie zależy od sposobu odżywiania. To, czy organizm typu Kapha będzie w równowadze, zależy również od dwóch pozostałych składowych: Pitta, który odpowiada za funkcjonowanie organizmu, i Vata, odpowiadającego za rodzaj sygnałów, jakie otrzymuje z układu nerwowego.
Zahamowanie swobodnego przepływu płynów, ich stagnacja powoduje gromadzenie się toksyn w tkankach i chorobę.
CHOROBY WYNIKAJĄCE Z ZABURZENIA DOSZY KAPHA:
- ociężałość, ospałość zaraz po zjedzeniu nieodpowiednich, ciężkostrawnych potraw, uczucie ciężaru i senność, pragnienie drzemki
- niedoczynność tarczycy
- nadwaga, otyłość z racji wolnej przemiany materii; łatwe przybieranie na wadze, nawet po zjedzeniu małej ilości pokarmu, zatrzymywanie wody
- szukanie pocieszenia w jedzeniu, zwłaszcza wtedy, kiedy osoba w typie Kapha jest pod wpływem stresu lub odczuwa znudzenie lub osamotnienie – sięga ona wówczas po słodycze lub gotowe, wysoko przetworzone produkty słodko-słono-tłuszczowe, co powoduje tycie, ale też zapewnia, choć tylko na krótko, spokój oraz poczucie bezpieczeństwa (może to prowadzić do otyłości, a nawet bulimii)
- cukrzyca, zaburzenia smakowo-zapachowe
- nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu
- alergiczne zapalenie zatok (sinusitis) , przekrwienie zatok, przekrwienie płuc od nagromadzenia toksyn w płynach ustrojowych
- grypa
- brak apetytu – czasem nie można się zmusić do zjedzenia czegokolwiek, co może prowadzić do anoreksji
- łatwość poszczenia, mniejsze łaknienie i mniejsze zapotrzebowanie na pokarm, łatwiejsze niż u innych typów omijanie posiłków bez szkody dla zdrowia
- biały nalot na języku, nadmiar śluzu w organizmie i na języku
- problemy z wydalaniem, o ile Kapha nie odżywia się „swymi” produktami
- bladość
- uczucie zimna
- osłabienie stawów
- oszołomienie
- depresja
OBJAWY RÓWNOWAGI KAPHA:
- harmonijna budowa ciała
- witalność
- siła i sprawność
- zdrowe, silne stawy
- dobry apetyt
- stabilna psychika
- wyrozumiałość i miłość do ludzi
- odwaga, śmiałość
CZEGO TYP KAPHA POWINIEN UNIKAĆ
Na ten typ pożywienie nie ma większego wpływu, ale z czasem i ci ludzie mogą utracić równowagę, jeśli jedzą to, co jest akurat pod ręką, najczęściej za tłusto i za słodko lub jeśli zbytnio przesalają potrawy.
Osoby w typie Kapha mają ciepłą powierzchnię ciała, ale zimne wnętrze, gdzie procesy metaboliczne przebiegają bardzo wolno.
JAK POWINNY POSTĘPOWAĆ OSOBY W TYPIE KAPHA:
- zwykle mogą zadowolić się jednym dużym i jednym małym posiłkiem dziennie
- bez uszczerbku dla zdrowia mogą nie jeść śniadań lub jeść niewielkie, a także spożywać lekkie obiady
- powinny spożywać produkty właściwe dla swojego typu konstytucji
- w razie poczucia głodu między posiłkami nie powinny sięgać od razu po jedzenie, lecz najpierw wypić szklankę wody mineralnej, a jeśli to nie wystarczy, zjeść marchewkę, słodki groszek, garść suszonych owoców lub świeży owoc
- kontrolować ilość zjadanego pożywienia
- osoby w typie Kapha lubią długo spać i wylegiwać się w łóżku; najtrudniej im funkcjonować w godzinach 6:00-10:00 rano – wtedy najwłaściwiej zrobić sobie krótki spacer lub poćwiczyć, zwłaszcza, że z reguły kondycja im dopisuje. Drugim krytycznym okresem dnia jest dla nich przedział czasowy między godz. 18:00-20:00 wieczorem – to inna najlepsza pora do ćwiczeń fizycznych, a nawet treningów
- muszą też uważać na swoje krytyczne okresy: późną zimę (zimno i wilgotno) oraz wiosnę (połowa marca – połowa czerwca), kiedy w powietrzu jest dużo pyłków często nasilających alergie
OKREŚLENIE TYPU
Typ konstytucji (Vata, Pitta, Kapha bądź mieszana) możemy określić za pomocą testów, a następnie dobrać do stwierdzonej konstytucji korzystną dla niej żywność.
Lekarz medycyny ajurwedyjskiej po dokonaniu oceny klinicznej pacjenta określa, która dosza uległa wytrąceniu ze stanu równowagi. Wspomaga się przy tym badaniem tętna, oceną stanu języka i ogólnym badaniem fizycznym. Pyta też o dietę, styl życia i relacje z innymi. W ten sposób diagnozuje przyczynę zaburzenia równowagi i może prześledzić jakość energii oraz stadia choroby. Najczęściej zaleca proste, bo naturalne, leczenie korekcyjne, np. zmianę sposobu odżywiania, głodówki leczniczo-oczyszczające, kurację ziołową, praktykowanie jogi, medytację, itp.
Aby dojść do umiejętności stawiania trafnej diagnozy i ustalania właściwej kuracji leczniczej, trzeba posiadać dużą wiedzę. Terapeuci specjalizujący się w ajurwedzie zgłębiają ją przez wiele lat.
Pocieszające jest jednak to, że choć posiadamy nawet skromny jej zasób, lecz zarazem dobrą intuicję oraz zdolność samoobserwacji, możemy w wielu przypadkach skutecznie pomóc sobie. A ze wszech miar warto to czynić – wszak przedmiotem studiów jest nasz własny organizm, który powinniśmy starać się poznać wszelkimi możliwymi sposobami oraz dbać o jego jak najlepsze funkcjonowanie.